Nedir? Açık inovasyon kavramı, kurumların iç ve dış kaynaklarını kullanarak, inovasyon sürecini hızlandırması yaklaşımını açıklar. Bu kavram, Harvard ve UC Berkeley’de öğretim üyeliği yapmış Profesör Henry Chesbrough’un 2003’te yayınlanan kitabı tarafından daha yaygın kullanılır hale geldi. Özellikle 2000’lerden bu yana dünyada pek çok başarılı açık inovasyon örneği yaşandı. Bundan sonra da artan veri setleri ve paylaşım ekonomisinin yaygınlaşması sayesinde açık inovasyonun hayatlarımızın doğal bir parçası olmasını bekleyebiliriz.
Dünyadan başarılı örnekler:
- Kanadalı maden firması Goldcorp’un başarı hikayesi açık inovasyon denince ilk akla gelen örneklerden biri.. Firma 2000’lerde Kanada’da belli bir altın üretim seviyesinde tıkanıp kalıyor. Şirketin CEO’su da, açık kaynaklı Linux’un başarı hikayesini acaba beklenmedik şekilde madencilik sektörüne de uygulayabilir miyiz düşüncesiyle bir deney başlatıyor. Pek çok kişinin şaşırdığı şekilde, şirketin tüm jeolojik verisini internet ortamında herkese açıyor ve altın kaynaklarının nerede olduğunu belirleyenlere para ödülü koyuyor. Sadece birkaç haftada dünyanın her yerinden matematikçi, jeoloji mühendisi, öğrenci ve araştırmacı 1000’den fazla kişi çözüm önerisiyle başvurusunu yapıyor. Sadece kazanan grubun çözüm önerisi bile, firmanın 110 maden bölgesini tespit etmesini ve bunlardan 6 milyar dolar gelir elde etmesini sağlıyor. Tahminlere göre, sırf bu açık inovasyon süreci Goldcorp’a en az 2-3 yıl kazandırdı ve kendi çalışanlarıyla başarabileceğinden çok daha fazla gelir sağladı. Goldcorp’un bu başarı hikayesi, bugün hala pek çok maden şirketine ilham vermeye devam ediyor.
- Global tüketim ürünleri firması P&G’nin, Connect+Develop platformu 2003’te başlayıp bugün hala devam eden başarı örneklerinden. Platformda görüleceği gibi, P&G ürünleriyle ilgili çözmeye çalıştığı sorunları burada yayınlıyor ve dünyanın her yerinden bilimsel çözüm önerileri topluyor – bu da haftada yaklaşık 20 yenilikçi fikir demek. Bu platformun kurulmasının sadece üçüncü yılında, P&G’nin yeni ürünlerinin %35’i firma dışından gelen fikirlerden doğdu. AR-GE’ye görece çok daha az pay ayırarak ulaşılan bu başarı, firmanın AR-GE verimliliğini %60 artırmış durumda.
- Bugün Lego, Apple, Facebook, GE, Samsung ve daha pek çok kurum açık inovasyonun farklı biçimlerinden yararlanır durumda. Ama bunu yapan sadece kar odaklı şirketler değil. ‘Açık sosyal inovasyon’ kavramı da son yıllarda görünür olmaya başladı.
Örneğin, Brezilya’nın Minas Gerais eyaletinde halkın güvenliğini artırmak için organize edilen bir açık inovasyon yarışmasından çıkan fikir polis kuvvetleri tarafından uygulanmaya başlandı.
Açık inovasyonun meyvelerini toplamak için kurumların aşması gereken en önemli bariyerlerden biri ise şeffaflık bariyeri. Veri ve zayıf noktaların paylaşımı konusunda kurumların daha şeffaf ve kendine güvenir yapıda olmasıyla beraber açık inovasyon ‘riskini’ alabilmek daha mümkün oluyor.
Türkiye’de durum:
Türkiye’de açık inovasyon uygulamaları genelde firmaların ortak AR-GE yapması seviyesinde kalıyor diyebiliriz. TÜSİAD’ın 2013 yılında yayınladığı ‘Türkiye’de Açık İnovasyon Ekosisteminin Oluşmasının Önündeki Engeller ve Çözüm Önerileri’ raporuna göre, Türkiye’de açık inovasyon ekosistemi gelişmiş ülkelere göre geride ve ana sorunları:
- Açık inovasyon kavramının farkındalığının ve bilinirliğinin az olması: Türkiye’de bu engeli zamanla aşmamıza yardım eden yapılardan bir tanesi: Açık İnovasyon Derneği ve hayata geçirdiği HacknBreak
- Büyük firmalar, üniversiteler ve KOBİ’lerde açık inovasyonu gerçekleştirecek yetkinliklerin sınırlı olması,
- Yasal mevzuatın açık inovasyonu desteklememesi şeklinde açıklayabiliriz.
Gelecekten beklentiler: Birkaç sebepten dolayı gelecekte açık inovasyonun hayatlarımızın çok daha fazla içinde olmasını bekleyebiliriz:
- Veriye sahip olmanın önündeki bariyerler gittikçe düşüyor. Artık sadece çok büyük şirketler değil, iyi bir fikre sahip girişimciler ve araştırmacılar kendi veri setlerini oluşturup bunları herkesin kullanımına açabiliyor. Bu durumun açık inovasyonu tetiklemesini bekleyebiliriz.Örneğin, 2014’te başlayan United Genomes Project, Afrika kökenli insanların genetik verisini toplayıp herkese açmak için çalıştı. Amaçlardan bir tanesi, Afrika kıtasında yaşayan ve AIDS’ten muzdarip insanlara uygun ilaçların geliştirilmesini sağlamaktı.
- Paylaşım ekonomisi kültürünün açık inovasyonu beslemesini bekleyebiliriz. Gelişen teknolojiler sayesinde, bildiklerimizi ve hatta sahip olduğumuz fiziksel varlıkları diğer insanlarla neredeyse sıfır maliyetle paylaşabiliyoruz. Maliyetlerin bu kadar düşmesi paylaşım kültürünü günden güne güçlendiriyor. Bu sebeple Wikipedia günümüzde büyük bir başarı hikayesi ve açık kaynaklı yazılım yapan şirketlerin bir adım önüne geçiyor. Dünyadaki pek çok ülkenin lideri üzerinde büyük etkiye sahip isimlerden biri olan Jeremy Rifkin, paylaşım ekonomisinin kaçınılmaz olduğunu vurguluyor. Bu durum açık inovasyonu nadir karşılaşılan bir kavram olmaktan çıkarabilir. Jeremy Rifkin’in bu konuları tartıştığı, VICE yapımı ‘ Endüstri Devrimi: Yeni, radikal bir paylaşım ekonomisi’ belgeselini herkese öneririm.
- Yeni nesil, paylaşım yapmanın ve başkalarının bildikleri üzerine bilgi inşa etmenin takdir edildiği bir kültürde yetişmeye başladı. Dünyada milyonlarca çocuğun kodlamaya ilk adım atmak için kullandığı MIT yapımı Scratch uygulamasının ‘remixing’ kavramı bu kültürü yaygınlaştıran örneklerden biri. Scratch’de, her çocuk yaptığı projeyi tüm kodlarıyla paylaşıyor. Başka bir çocuk, beğendiği projenin kodlarını kopyalayıp onun üzerine yeni bir proje inşa ediyor ve böylece başarılı ‘remixing’ ağaçları ortaya çıkıyor. Remixing kavramının, bilgi paylaşımını yeni nesillerde teşvik ettiği çeşitli araştırmalarda gösterildi. Bu gibi uygulamaların, ileride açık inovasyon kültürünü güçlendirmesini bekleyebiliriz.
- Netflix’te yayınlanmaya başlanan New York Times yapımı ‘Diagnosis’ belgeseli tam da bu gelecek beklentilerinin vücuda büründüğü bir belgesel. Ender rastlanan hastalıkları teşhis etmek için dünyanın her tarafından insanın bilgilerini ve kaynaklarını paylaşması, bazen gözlerimizi dolduruyor.
Kaynaklar:
- https://www.herox.com/crowdsourcing-news/408-history-of-challenges-the-goldcorp-challenge
- https://www.forbes.com/sites/henrychesbrough/2011/03/21/everything-you-need-to-know-about-open-innovation/#588e25c375f4
- https://www.viima.com/blog/16-examples-of-open-innovation-what-can-we-learn-from-them
- https://hbr.org/2006/03/connect-and-develop-inside-procter-gambles-new-model-for-innovation
- Martins, T.C.M. & De Souza Bermejo, Paulo. (2014). Open social innovation. 144-163. doi:10.4018/978-1-4666-7266-6.ch009