Asırlardır sorulan soru bugün de karşımıza çıkıyor: Girişimci olunur mu, doğulur mu? Bu soru birçok düşünce liderinin, girişimcinin, profesörün kafasını karıştırmakta. Sorulduğunda çok basit gibi gözükse de ayrıntılı düşündüğümüz zaman derin anlamlar çıkarabileceğimiz bir ikilem.
Bazılarına göre “Girişimci doğulur”. Çünkü,
Tıpkı hastalıklar gibi kimi başarıların ardında da çoğunlukla genetik izler aranıyor. Hatta “Girişimcilik Geni” olarak adlandırılan ve şimdilik yalnızca bir metafor olarak hayatımızda yer eden bir gen bile söz konusu. Bu gen, cesaret gibi kimi özelliklerinin genetik olması gibi, girişimciliği mümkün kılan tüm özelliklerin bir araya geldiği bir ideal gen modeli öngörüyor.
Bununla ilgili birçok araştırma var. Örnek verecek olursam: 2013 Forbes makalesinde David K. Williams, Founders Institute yetenek ve kişilik testini tartışıyor.
Founders Institute testinden elde edilen veriler, girişimci başarısının arkasında olabilecek üç temel DNA sütununu vurguladı:
• Yüksek akıcı zeka
• Yüksek açıklık
• Orta düzeyde uyumluluk
Bu girişimcilik başarısının; Mark Zuckerberg, Richard Branson, Steve Jobs, Jeff Bezos ve diğerlerinin birlikte doğduğu bir şey olduğu anlamına mı geliyor? Belki hayır, ama bu özelliklerin bir bireyde bulunması her zaman bir adım önde tutar diyebiliriz.
Girişimcilik geni %100 olarak henüz kanıtlanamasa da, son araştırmalar bazı durumlarda özellikle çevre faktörlerinin genetik yatkınlıkları ortaya çıkardığını ve kimi durumlarda normalde etkin olmayan bazı genleri harekete geçirdiğini söylüyor. Zorlu durumlarda ya da problemlerin çoğaldığı koşullarda, bireyler bu problemlere çözüm getirebilmek için daha fazla düşünüyor ve bu da onların düşünce sistemlerini, diğer bireylerden daha farklı bir yola sokuyor. Özetle bu kişiler daha kritik şekilde düşünüyor ve daha uç fikirlere sahip olduğu için “iş bitirici” bir karaktere bürünüyorlar. Bu metafor aynı zamanda, bilimsel bağlamından çıkarılarak girişimciliğe hevesli topluluklar ya da ülke vatandaşlarını kapsayacak şekilde de kullanılıyor.
Sonuç olarak girişimci doğulur mu? Kesinlike. Bununla birlikte doğuştan gelen özellikleri doğru şekilde ve doğru alanda uygulama yeteneği, bir girişimciyi başarılı kılan şeydir. Örneğin; Amerikalı girişimci, plak yapımcısı ve moda tasarımcısı Pharrell Williams, kendine özgü girişimcilik alanında yaptığı işlerde olağanüstüdür, ancak Bill Gates ile aynı başarıya sahip olacak bilgisayar teknolojisi geliştirmek ya da Warren Buffet gibi parlak finansal hamleler yapmak konusunda zorlanabilir. Williams’ın bu kadar başarılı olmasının sebebinin, doğal girişimci özelliklerini, amaçlandıkları şeye uygulaması olduğuna inanıyorum. Aynı şey Gates ve Buffett için de geçerli. Yani eğer doğuştan gelen girişimcilik özellikleri, doğru alanda uygulanırsa o zaman başarılı bir girşimci olursunuz demektir.
Bazılarına göre “girişimci olunur”. Çünkü:
Diğer tarafta ise, girişimciliğin tüm gerekliliklerinin sonradan kazanılabileceği ve bu düşünce biçiminin farklı karakterdeki kişilere öğretilebilen bir yol haritası olduğuna dair bir görüş mevcut. ‘Hayatta hiçbir başarı ya da kazanımın “genetik” olarak gelmeyeceği fikri gibi, girişimciliğin de, zaman içerisinde öğrenilen, geliştirilebilen ve çalışılarak yol kat edilebilen bir eylem olduğu görüşü, daha çok kişilerin doğru işi seçmeleri gerekliliğine odaklanıyor. İlgi alanlarına yönelik çalışma gösteren bireyler, ister istemez ilgi duydukları alanla ilgili daha yapıcı ve geniş düşünüyor. Çünkü yaptıkları işten keyif alıyor, bu da onları daha yeni ve yaratıcı fikirlere taşıyor. Diğer yandan, bu fikirlerin ölçülüp tartılarak ele alınması ve en önemlisi doğru soruların sorulması gerekliliği doğuyor. Yani tıpkı ilk seçenekte olduğu gibi, kaynaklardan önce düşünce sistemi ve yaratıcılık ön plana çıkıyor. Bu iki özelliğin her iki cevap için de temel taşlardan biri olduğunu söyleyebiliriz. “Girişimci olunur” görüşünün bir diğer kanıtı olarak da kişilerin yetiştiği ortam gösteriliyor. Ailesinde ticaretle uğraşan bir rol modeline sahip olmak, daha önce girişimciliğe yönelik eğitim almış olmanız sizi girişimci olma yolunda bir adım öne taşıyor. Özellikle risk alma ve pes etmeme gibi belirgin girişimcilik özellikleri, daha çok öğrenilebilir ya da gözlemlenebilir özellikler olarak karşımıza çıkıyor.’ (GarentaPro)
Sonuç olarak girişimci olunur mu? Elbette. Kendimizi koşulsuz olarak bir şeye adadığımızda ve olacağına inandığımızda, hepimiz istediğimize evrilebiliriz. Bununla birlikte, hiç kimse kendi başına %100 başarılı olmak için gerekli tüm özelliklerle doğmaz. Girişimcilikte “tek kişilik” diye bir kavram yoktur. Her girişimcinin tavsiye alabileceği ve fikirlerini yansıtabilecekleri bir tür akıl hocası veya insan networkü vardır. Bu fikre göre başarılı bir girişimci; çevresinden öğrendiklerini, istediği amaç uğruna kendini geliştiren ve çalışarak yol kat eden kişiye denir.
Kısacası, doğuştan gelen özellikleri, fikirleri geliştirmek ve onu doğru şekilde sunma isteği, girişimcilik yolculuğunun zorlu ve uzun oluşu; girişimcilik doğuştan gelir diyenleri de, sonradan girişimci olunur diyenleri de haklı çıkarmaktadır.
Kaynakça:
https://www.garentapro.com/blog/girisimci-olunur-mu-dogulur-mu/ , (3 Ağustos 2017), GarentaPro.
Bu yazı alıntıdır.